Als trainingsacteur kruipt Leo Spaans in de huid van zorgbehoevende mensen zodat studenten hiermee leren omgaan. Zo lag hij al op de IC aan de beademing, werd hij als verlamde man geholpen en leed hij aan dementie. Zo prikkelt Leo studenten om, ongeacht de situatie, het goede te doen.

Veertig jaar was Leo ambtenaar bij diversie ministeries en inspecties. Dertig jaar daarvan was hij actief in de milieusector en de laatste jaren ook als trainer en trainingsacteur. Nu is Leo gepensioneerd, maar nog wel actief als trainingsacteur bij Threewise zorgacademie.

“Destijds vroeg een leidinggevende of ik mijn collega´s wilde instrueren in nieuwe softwarepakketten. Ik vond groepen altijd al leuk en dacht ‘waarom niet’. Daarna gaf ik nog een aantal jaar mijn collega´s trainingen in communicatie, zoals agressie, gedrag en houding”, vertelt Leo. Hij vond het werk heerlijk en is daarom blij dat hij zijn vaardigheden nog steeds kan inzetten. “Na mijn pensioen vroeg de directeur van Threewise – en tevens goede vriend – of ik hen kon helpen als trainingsacteur. Als er nu een acteur nodig is bij een opleiding, spring ik vaak in.”

Leren wat binnenkomt bij de cliënt

Leo vervolgt: “Studenten van zorgopleidingen krijgen vaak de opdracht om gedragsregels te leren. Maar je leert dit voornamelijk door het te doen. Daarvoor is een trainingsacteur ideaal.” Acteren voor studenten is heel wat anders dan theater of toneelspelen, zegt Leo. “Op toneel bepaal je met de medespelers het verhaal. Bij acteren voor een opleiding reageer ik alleen op wat de ander doet. Natuurlijk verdiep ik me ook in de denkwereld van het personage en heb ik een script in mijn hoofd. Door alleen te reageren op hoe de student zich gedraagt en wat hij zegt, leert de student het beste wat wel en niet binnenkomt bij de cliënt.”

Zorgmedewerkers ontwikkelen? Ontdek ons aanbod!

Als Leo merkt dat het geleerde bij de student beklijft, is zijn doel behaald. “Bij een examen speel ik bijvoorbeeld twaalf keer een halfzijdig verlamde man die de studenten vervolgens uit bed moeten halen. Ik hou in de gaten of ze weten wat ze doen en inspelen op hoe ik – de cliënt – me gedraag. Als iemand zenuwachtig is of dicht slaat, probeer ik vanuit een natuurlijke houding te helpen bij de zorg. Ik zeg dan bijvoorbeeld ‘wat moest er ook alweer met het touwtje?’. Zo probeer ik de studenten te prikkelen het goede te doen”, aldus de trainingsacteur.

Offline vaardigheden aanleren als trainingsacteur

Eén moment staat Leo zeker nog bij. Hij was als trainingsacteur betrokken bij een mbo-instelling en gaf studenten een voorproefje van hun toekomstige werkveld. Een jongedame gaf aan dat ze iets in de zorg en met jonge meiden wilde doen. “Dat kan ik uiteraard niet spelen, zei ik. Maar ik kan wel een jonge jongen spelen. Dus dat deed ik. Het meisje schoot in de stress en begon te praten en te praten. Ze hield niet meer op. Opeens zei ze vertwijfeld: ‘ik weet het niet meer’. Ik stapte uit mijn rol als acteur en zei ‘zeg maar niks’. Het kwartje viel en ze zei ‘oh wacht even, ik moet rustig blijven en luisteren. Ik moet gewoon kijken!’. Ik vond dit heel ontroerend, omdat ze in het acteerspel ineens wist wat van haar werd verwacht in deze situatie.”

Bekijk de missie, visie en kernwaarden van Threewise zorgacademie

Omdat je zulke vaardigheden alleen maar offline kunt leren, zal het vak van trainingsacteur altijd blijven bestaan, denkt Leo. “Een vaardigheid als omgaan met dementie is een kwestie van doen. Deze situaties komt een verzorgende alleen maar offline tegen en kan iemand daarom alleen maar in het echte leven leren. Daarbij is lichaamstaal online vrijwel niet zichtbaar, maar zegt dit wel het meest over hoe een student met een situatie omgaat. Voor cognitieve zaken is een e-learning of zijn online lessen uiteraard wel ideaal, maar ik zie trainingsacteren nog niet online gebeuren.”

Dit artikel is onderdeel van een interviewserie over trainers en docenten van Threewise zorgacademie. Volg Threewise op LinkedIn of schrijf u in voor de nieuwsbrief (onderaan deze pagina) om maandelijks op de hoogte te blijven van de interviews en ontwikkelingen in zorg en onderwijs.

Neem contact op

Lees ook de interviews met de trainers/docenten Roger Pieters, Richelle van Soest, Ben Ellenbroek, Denice Spaans, René van den Berg en Chantal Ruigrok-Taal.